Coraz częściej na polskich drogach można zauważyć pojazdy o żółtych tablicach rejestracyjnych. To klasyczne auta zarejestrowane jako zabytkowe, które dla wielu osób są czymś więcej niż tylko środkiem transportu – są to prawdziwe „pojazdy z duszą”. Chociaż terminy „pojazd zabytkowy” i „pojazd historyczny” są często używane zamiennie, mają one różne znaczenia w świetle prawa. W tym artykule postaramy się wyjaśnić te różnice. Jeżeli jesteś właścicielem takiego pojazdu skorzystaj z naszych dedykowanych usług rzeczoznawcy samochodowego.  

Czym Jest Pojazd Zabytkowy?

Według ustawy Prawo o Ruchu Drogowym, pojazd zabytkowy to taki, który został wpisany do rejestru zabytków ruchomych lub znajduje się w wojewódzkiej ewidencji zabytków. Może być również wpisany do inwentarza muzealiów. Pojazd zabytkowy to nie tylko środek transportu; to również ruchoma rzecz, która stanowi świadectwo minionej epoki czy zdarzenia, zachowująca wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

POJAZD ZABYTKOWY W ŚWIETLE PRZEPISÓW USTAWY O OCHRONIE ZABYTKÓW:

Art. 3, pkt 1 (…)  rzecz ruchoma stanowiąca świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

Art. 6 ust. 1, pkt 2 lit. d. (…) ruchomy zabytek techniki to środek transportu taki który świadczy o kulturze materialnej, charakterystycznej dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentującymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego.

Art. 51 ust. 1 Jednorazowego pozwolenia na stały wywóz zabytku za granicę wymagają zabytki zaliczane do jednej z następujących kategorii: (…) 14) środków transportu, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 32 000 zł.

Procedura Rejestracji Pojazdu Zabytkowego:

Decyzję o włączeniu pojazdu do ewidencji pojazdów zabytkowych podejmuje wojewódzki konserwator zabytków, oceniając jego unikalność, wartość historyczną i zachowanie oryginalnych części. W tym procesie wymagana jest Biała Karta, którą przygotuje rzeczoznawca samochodowy. Zarejestrować pojazd jako zabytek można dopiero po wydaniu pozytywnej decyzji konserwatora.

Kryteria Oceny Pojazdu Zabytkowego:

Oceniając podstawy do włączenia pojazdu do wojewódzkiej ewidencji pojazdów zabytkowych wojewódzki konserwator zabytków korzystając z przygotowanej przez rzeczoznawcę samochodowego białej karty bierze pod uwagę czy:

1. Pojazd ma co najmniej 30 lat (w modelu/typie przestano go produkować od co najmniej 15 lat). Posiada minimum 75% zachowanych oryginalnych części, w tym główne podzespoły.
2. Pojazd ma co najmniej 25 lat, o ile jest egzemplarzem unikalnym, z racji wyjątkowych rozwiązań konstrukcyjnych i jednostkowej produkcji. Powinien się charakteryzować przynajmniej jedną z niżej wymienionych cech:
   • posiadać unikalne rozwiązania konstrukcyjne,
   • dokumentować ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej,
   • być związanym z ważnymi wydarzeniami historycznymi,
   • być użytkowanym przez osoby powszechnie uznane za wyjątkowo ważne,
   • mieć związek z ważnymi osiągnięciami sportowymi,
   • posiadać oryginalne wykonanie lub zostać odrestaurowany,
   • być wiernie odtworzonym, zgodnie z technologią z okresu ich produkcji.

Warto jednocześnie zaznaczyć, że wskazany minimalny wiek 30 lat jest zależny od województwa. Na przykład na Śląsku i na Mazowszu to obecnie już 35 lat.

Czym Jest Pojazd Historyczny?

Pojazd historyczny, zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych OC, to pojazd, który spełnia jeden z poniższych warunków:

1. Jest zabytkowy zgodnie z definicją ustawy Prawo o Ruchu Drogowym.
2. Jest wpisany do księgi inwentarza muzealiów.
3. Ma co najmniej 40 lat.
4. Ma co najmniej 25 lat i został uznany przez rzeczoznawcę samochodowego za unikatowy lub mający szczególne znaczenie dla historii motoryzacji.

 Zwolnienie z Ubezpieczenia OC dla Pojazdów Historycznych:

Samochody historyczne, czyli takie, które mają minimum 40 lat lub 25 lat jeśli uznane zostały przez rzeczoznawcę samochodowego za pojazd unikatowy lub mający szczególne znaczenie dla udokumentowania historii motoryzacji, są w myśl wskazanej ustawy zwolnione z obowiązku posiadania ciągłości ubezpieczenia OC PPM.

Czym Jest Pojazd Kolekcjonerski?

Wymogi dla uznania pojazdów silnikowych za pojazd kolekcjonerski wynikają z przepisów podatkowych i stanowią postanowienia do Wspólnej Taryfy Celnej. W świetle tych ustaleń pojazd kolekcjonerski to pojazd mechaniczny, który spełnia następujące kryteria:

1. Pojazd silnikowy o znaczeniu historycznym lub etnograficznym, który:
   • jest w oryginalnym stanie, bez zasadniczych zmian podwozia, karoserii, układu kierowniczego lub hamulcowego, systemu napędowego lub zawieszenia i silnika, skrzydeł, itp.ma co najmniej 30 lat
   • jest to model lub typ, który nie jest już produkowany

2. Jest przedmiotem specjalnych transakcji poza normalnym handlem podobnymi artykułami użytkowymi;
3. Niezależnie od daty produkcji jest pojazdem, który – co może być udowodnione brał – udział w wydarzeniu historycznym;
4. Jest pojazdem wyścigowym, który został zaprojektowany, zbudowany i używany wyłącznie do zawodów, osiągając znaczące sukcesy w krajowych i międzynarodowych wydarzeniach sportowych.

Podsumowanie: Pojazd Zabytkowy, Historyczny, Kolekcjonerski

Warto zauważyć, że nie każdy pojazd historyczny jest zabytkiem, ale każdy pojazd zabytkowy to pojazd historyczny. Pojazd zabytkowy może być uznany za kolekcjonerski, ale nie każdy pojazd kolekcjonerski będzie uznany za zabytek czy pojazd historyczny.

Dla miłośników starych samochodów czy właścicieli takich pojazdów, warto zaznajomić się z odpowiednimi przepisami i skonsultować się z rzeczoznawcą samochodowym. Zrozumienie różnic między pojazdami zabytkowymi, historycznymi a kolekcjonerskimi pozwoli właściwie zarejestrować pojazd, uzyskać zwolnienie z ubezpieczenia OC PPM lub wypełnić dokumentację zwolnienia z akcyzy.